Auteur: Annette de Graaf

Dreigt er gevaar en kan ik een ongeluk voorkomen door mijn kinderen te helpen? Natuuuuuurlijk zal ik ze dan helpen. Veiligheid gaat voor alles. Maar laten we eens praten over ‘veilige struggles‘. Bijvoorbeeld als het gaat om leren lezen, moeilijke rekensommen, (in een andere taal) eten of drinken bestellen of iedere andere uitdagende situatie waarbij niemand in het ziekenhuis kan belanden. Op die momenten helpen wij onze kinderen (bijna) nooit.

Comfortabel leren voelen met uitdagingen

Wanneer kinderen vanaf jongs af aan dagelijks worden geconfronteerd door woorden en daden die luidkeels uitdragen dat fouten maken fantastisch is en dat uitdagingen nieuwe mogelijkheden zijn om te groeien, dan geef je hen het allergrootste cadeau mee. Dit cadeau kost geen geld, maar is het meest waardevolle bezit wat een mens kan hebben: een growth mindset. En alhoewel het geen geld kost, kost het wel heel veel tijd en aandacht. Door die tijd en aandacht kun je de growth mindset van je kind én jezelf laten groeien. Een growth mindset is als een spier die bij iedere training sterker wordt. De trainingen zijn niet altijd een feestje, want je moet er vaak best hard voor werken. Je leert om uitdagingen met beide handen aan te pakken en er zijn heel veel momenten waarbij je even geen idee hebt wat de volgende stap zal zijn. Je leert om te vertrouwen op het proces en te weten dat iets niet weten of iets fout doen heel erg goed is. Het betekent namelijk dat je op het punt staat om iets nieuws te leren. Je hersenen zijn er klaar voor om (weer!) te groeien.

Een Growth Mindset is weten dat je alles kunt leren wat je wilt

Intelligentie is niet iets wat vaststaat. Ongeacht je leeftijd, kun je je hersenen altijd laten groeien. Maar je moet het wel willen. Je moet er wel voor openstaan. Je moet beseffen dat je alles kunt leren wat je wilt, als je maar begint + veel oefent + nog meer oefent + niet opgeeft + nog meer oefent.

Dat je in dat proces heel veel fouten gaat maken, is eigenlijk super logisch. Het is zo intens jammer dat fouten maken een enorme negatieve lading heeft, want als je het om gaat draaien dan kan die negatieve spiraal een fantastische positieve wending maken. Wanneer je leert dat fouten maken juist van essentieel belang is om je hersenen te kunnen laten groeien, dan durf je veel eerder een uitdaging aan te gaan. Dan weet je dat er een kans bestaat dat je gaat vallen, er frustratie kan ontstaan of dat je het overzicht compleet kwijt gaat raken. Dan weet je dat je buiten je comfortzone gaat treden en dat dit best spannend kan zijn. Des te meer negatieve lading je aan dit proces geeft, des te meer je in zult gaan zien hoe mooi dit proces is. Je gaat van zitten naar kruipen naar staan naar eerste stapjes naar lopen naar rennen naar springen. Dit is letterlijk zo voor een baby, maar als je dit proces ziet als metafoor voor alle nieuwe dingen die je leert in je leven dan gaat dat net zo. Er gaat heel veel tijd en aandacht in zitten en kost bloed, zweet en tranen. Dankzij al deze processen waar we tijdens ons leven iedere dag mee te maken krijgen, zijn we nu wie we zijn vandaag.

Welke mindset wil jij meegeven aan je kind? En welke mindset heb je zelf?

De volgende keer dat jij iets voor wilt doen voor je kind, vraag je dan eens af: “Verkeren we in een levensgevaarlijke situatie of kan mijn kind dit ook zelf?” Wanneer je steeds maar overal mee helpt, ontneem je steeds de leermomenten van je kind. Ja, het gaat wel lekker sneller als jij de uitdaging uit handen neemt, maar wie groeit of leert hiervan? Wat is jouw boodschap indirect als het gaat om uitdagingen aangaan?

Om nu in 1 klap je handen overal vanaf te halen zal een veel te grote shock zijn voor je kind. Ga samen die ‘learning pit’ in en probeer verschillende strategieën uit. Jij weet zelf het beste wat een fijne eerste stap kan zijn in dit proces. Deze vragen kunnen je helpen om dit duidelijker te krijgen voor jezelf:

• Wat is iets waarmee ik altijd help, maar wat mijn kind best zelf kan proberen? Wat zou je vanaf nu als ‘veilige struggle‘ kunnen bestempelen?
• Hoe reageer ik op de ‘fouten’ van mijn kind? Pak ik het daarna uit handen en laat ik de struggle verdwijnen?
• Leef ik het leven wat ik mijn kind wil geven? Met andere woorden: Laat ik aan mijn kind zien dat ik zelf uitdagingen aan durf te gaan? Laat ik aan mijn kind zien dat ik fouten maak, hierover praat en van deze fouten leer? Laat ik aan mijn kind zien dat als iets de eerste (10) keer niet gelukt is, ik andere manieren probeer om mijn doel te bereiken?

Van een meisje vol zelfvertrouwen naar een meisje vol faalangst (en weer terug)

Ruim een jaar geleden zaten wij zelf heel diep in de ‘learning pit’ met Jools. Voordat ze naar groep 3 ging was ze een heel vrolijk en leergierig meisje. Onze wereldreis had daar een prachtig aandeel in gehad. Ze liep in ieder land vol vertrouwen een ijssalon in om in welke taal dan ook een aardbeienijsje te bestellen, vond fysieke uitdagingen geweldig, danste zonder twijfel de tango op een vol plein in Buenos Aires. Rekensommetjes vond ze super leuk en ze kon niet wachten om nog veel meer te gaan leren in groep 3.

Helaas merkten we al snel dat ons vrolijke meisje iedere dag gefrustreerd thuiskwam uit school en ’s morgens met buikpijn niet haar bed uit te krijgen was. Ze wilde niet meer naar school. Ze vond het stom en saai. Toen Thaddeus op een gegeven moment met Jools op schoot een rekenpuzzel uit een kinderkrant aan het doen was en er bij Jools blinde paniek ontstond doordat ze het antwoord niet wist, keken Thaddeus en ik elkaar aan en besloten: dit kan zo echt niet langer. We hadden al van alles aangegeven op school, maar daar werd geen gehoor aan gegeven. Zonder testgegevens gingen ze verder geen actie ondernemen. Niet dat dit volgens ons iets met het probleem (namelijk: faalangst) te maken had, maar dat terzijde. GELUKKIG kwam toen de lockdown. Dat klinkt heel raar natuurlijk, maar voor Jools haar mentale gezondheid kwam dit als een geschenk uit de hemel. We hebben al Jools haar schoolboeken ergens ver weg in een kast gepropt en zijn met haar een prachtig proces gestart: The Growth Mindset Academy. Thaddeus en ik als trainers en Jools als ons proefkonijn. We hadden zelf immers dit ook nog nooit gedaan, dus we probeerden van alles uit om Jools weer uitdagingen aan te laten durven gaan. Ze moest ‘afleren’ dat fouten maken iets ergs was. Iets waardoor je een grote rode streep in je schrift krijgt. Iets waardoor je een lage testscore krijgt. Iets waardoor de juf minder trots op je is dan wanneer je het goed doet. Iets waardoor je als minder slim bestempeld wordt. Maar hé: HOE DOE JE DAT????

Ja echt, waar konden we beginnen?

Opeens kreeg ik een ingeving. Ik schreef sommetjes op een papier. De sommetjes begonnen super makkelijk, zoals 1+1 en 5+2. Daar hoefde Jools niet eens over na te denken. Het ging ook niet om deze sommen, het ging om mijn coaching naar haar toe tijdens het maken van de sommen. Ik zei:

Oh Jools, ik hoop zo dat je het fout doet. Ik ga hier zitten wachten tot jij een fout maakt. Maak alsjeblieft een fout. Alsjeblieft? Want dan is het feest! Dan ga ik ga ik dansen en zingen! Ach toe, maak alsjeblieft een fout!

Na ongeveer 10 sommen die Jools met gemak maakte en waarbij ze gierde van het lachen om mijn hoopvolle gezicht (met de hoop op een fout) en mijn idiote manier van coachen, maakte ze EINDELIJK een fout. Ik sprong op, danste en schreeuwde door de kamer, trok haar van haar stoel en samen dansten we om te vieren dat ze een fout had gemaakt.

YES YES YES!!!! Het is zover! Jools heeft een fout gemaakt, Jools heeft een fout gemaakt! HOERA! Dat betekent dat je hersenen eindelijk op het punt staan om te gaan groeien. Hè, hè, EINDELIJK!

Nou, toen had ze wel zin in een uitdaging. Gek hè??!!

Die coaching heb ik lang volgehouden. Zo van: Je zit toch niet alles goed te doen nu toch? Jeetje wat saai. Ach toe, maak nou weer even een foutje. Kun je alsjeblieft het antwoord niet weten? Ik hoop zo dat je straks een keer of heel veel keer het antwoord niet weet.

Of andersom: OHHHHH nee! Paniek! Paniek! Ik weet het antwoord niet! Wat moet ik doen?!?! Help, help, help! En dan kwam Jools (of Pippa) naar mij toe om mij tips te geven: “Mam, het is echt niet erg als je het niet weet. Dat is juist goed. Dan gaan je hersenen groeien. Dan ga je nieuwe dingen leren. Niet opgeven mam, je kunt het zelf. Vertrouw op jezelf.”

Wanneer je kinderen jou advies gaan geven om niet op te geven en je laten weten dat het juist goed is om iets niet te weten of fouten te maken, dan wéét je dat de Growth Mindset op standje aan staat. Dat weet je dat die spier aan het groeien is. Blijf samen die spier trainen. Blijf samen iedere dag investeren in een Growth Mindset. In die van je kinderen, maar vooral natuurlijk ook in die van jezelf!

Veel plezier met vallen, opstaan, struikelen, duikelen en klimmen.

Liefs,

Annette

PS: Nog een mooi voorbeeld van hoe de Growth Mindset van Jools gisteren tot uiting kwam:

Ze was bezig met deze woordzoeker om Noorse woorden en zinnen te oefenen.

Ze kent al een paar woorden in het Noors, maar het merendeel van deze woorden kende ze nog niet. Waar ze een jaar geleden het papier allang verscheurd had, bedacht ze nu dat papa nog een Noorse taalgids heeft wat ze hier goed voor kon gebruiken. Waar ze precies moest beginnen met zoeken naar de woorden wist ze niet. Ik zat naast haar en hielp haar niet. Ik liet haar lekker worstelen met het woordenboekje. Het woord nacht kon ze niet vinden achterin bij de ‘n’ en goedenacht stond niet bij de ‘g’. Ze dacht hardop na: “Oh, het is ook een groet en dat is iets wat je als eerste leert, dus misschien staat het dan wel vooraan in het boekje.” DE TROTS spatte van haar koppie af toen ze ‘god natt’ in de taalgids vond én toen ze met een stift ‘god natt’ hightlightte in de woordzoeker. Mijn reactie: “Hoe voelde het om eerst het antwoord niet te weten en toen niet gelijk het antwoord kon vinden?” Jools: “Ik vond het wel leuk om m’n best te moeten doen. En toen het lukte was ik heel blij, want ik had het helemaal zelf gedaan en dan leer ik het meest.”

M’n hart. Ohhhh m’n hart! Al die tijd en aandacht die we steken in het trainen van een Growth Mindset is het ZO waard. En dat hoop ik ook voor jou en je kind(eren). Het is in onze ogen het mooiste cadeau wat je je kinderen kunt geven.